Απλά μαθηματικά

( Γράφτηκε από την Αλίκη Στελλάτου )

Η Καταστροφή 

Μεγάλος σεισμός έγινε στην μικρή πόλη. Ανάστατοι οι κάτοικοι βγήκαν 

στους δρόμους και στις πλατείες. Άλλος κρατώντας το μικρό παιδί του, 

άλλος την γριά μάνα του΄ μωρά τυλιγμένα με κουβέρτες, παππούδες 

τυλιγμένοι με ρόμπες. Όλοι μαζί ένα αγουροξυπνημένο πλήθος κοιτούσαν 

σαστισμένοι την καταστροφή.

Γέμισαν οι δρόμοι από χώματα και κομμάτια τσιμέντου που ξεκόλλησαν 

από τα σπίτια και κατρακύλησαν μέχρι να βρουν το ένα το άλλο. Τα κλιμάκια 

του Υπουργείου αποφάσιζαν: πολλές οι ζημιές, πολλοί οι άστεγοι, λίγες οι 

σκηνές. Έτσι, άρχισε η καμπάνια. Η τηλεόραση έπαιζε συνεχώς διαφημιστικά 

σποτάκια: «έχεις σπίτι; φιλοξένησε κι εσύ έναν πολίτη» ή «γνώρισε καλύτερα 

τον γείτονά σου, φιλοξένησέ τον» ή ακόμα «φιλοξένησε έναν γείτονα, θα 

μπορούσες να ήσουν εσύ στην θέση του».

Πολύ γρήγορα οι «ξένοι» - όπως καθιερώθηκε να λέγονται οι πληγέντες γείτονες

 – έγιναν κοινωνικό φαινόμενο στην πόλη. Άλλοι έφτιαχναν συμμωρίες και 

δημιουργούσαν προβλήματα΄ άλλοι ρακένδυτοι τριγυρνούσαν στους δρόμους 

ζητιανεύοντας΄ άλλοι ζούσαν με δυο – τρεις οικογένειες σε ελάχιστα νοικιασμένα 

τετραγωνικά χωρίς υγιεινή, χωρίς αξιοπρέπεια. Για κάποιους άλλους, όμως, τα 

πράγματα πήγαν λίγο καλύτερα.

Η Απόφαση 

Ο κύριος Χ ήταν πολύ τυχερός. Ο σεισμός δεν επηρέασε την οικογενειακή του 

γαλήνη, εκτός από τον μικρό του γιο, που όποτε άκουγε τον σκύλο των απέναντι 

να γρυλλίζει, πεταγόταν απ’ το κρεβάτι του τρέμοντας: «θα γίνει σεισμός». Ήταν, 

πράγματι, πολύ τυχερός. Ούτε το σπίτι αλλά ούτε και το κτήριο που στεγαζόταν η 

εταιρεία που δούλευε είχαν ζημιές. Έτσι, η ζωή του συνεχιζόταν σχεδόν όπως πριν.

Σχεδόν, γιατί ήταν αυτά τα πληγωμένα κτίσματα που έβλεπε πηγαίνοντας στην 

δουλειά του το πρωϊ, που είχαν αλλάξει την διάθεσή του. «Τι θα κάνουν αυτοί οι 

άνθρωποι; Πώς θα τα καταφέρουν;» αναρωτήθηκε μια μέρα καθώς φρέναρε 

μπροστά στο κόκκινο φανάρι. Σκέφτηκε τον καλό γείτονα κύριο Ψ που τον 

πλησίασε προχθές το βράδυ στο περίπτερο της γωνίας κι ένα ξεχασμένο τικ 

στο μάτι τον ξαναθυμήθηκε.

Πράσινο. Πρώτη. Του είχε ζητήσει με χαμηλωμένο βλέμμα, να τον φιλοξενήσει 

για λίγο μέχρι να ορθοποδήσει πάλι, να μπορέσει να ξαναφτιάξει το σπίτι του.

Δευτέρα΄ γκαζώνει. Χρήματα δεν έβγαζε αρκετά για να τον πληρώνει, όμως θα 

μπορούσε η γυναίκα του να βοηθάει στις δουλειές του σπιτιού, να μαγειρεύει για 

όλους, να προσέχει τα παιδιά κι εκείνος, ό,τι μπορούσε θα έκανε, από την 

επιδιόρθωση μιας πρίζας μέχρι και να του βάψει ολόκληρο το σπίτι. 

Ευτυχώς ήταν γερός και τα χέρια του έπιαναν, ό,τι μπορούσε θα έκανε.

Τρίτη. Το συζήτησε ο κύριος Χ με την γυναίκα του. Το σπίτι τους ήταν μεγάλο 

και είχαν μια μικρή σοφίτα που δεν χρησιμοποιούσαν΄ το μόνο κοινό τους θα ήταν 

η είσοδος του σπιτιού. Ο κύριος και η κυρία Ψ ήταν ήσυχοι άνθρωποι, ποτέ δεν 

είχαν δημιουργήσει προβλήματα στην γειτονιά…κι έπειτα…έπειτα του είχε κάνει 

μια ντόμπρα εξήγηση, μια τίμια συναλλαγή…

Φρέναρε στην διάβαση για να αφήσει μια γιαγιά να περάσει απέναντι, σκυφτή, 

ταλαιπωρημένη, σέρνοντας αργά το καροτσάκι με τα λιγοστά ζαρζαβατικά από 

την λαϊκή. Γύρισε και χαμογελώντας τον ευχαρίστησε. Πάλι΄ πρώτη΄ δευτέρα΄ 

το αποφάσισε, θα τους φιλοξενούσε.

Η Συγκατοίκηση 

Μέσα στην εβδομάδα ο κύριος και η κυρία Ψ μετακόμισαν τα βασικά τους 

υπάρχοντα στην σοφίτα του κυρίου Χ. Η συνθήκη που τους έκανε συγκατοίκους 

ήταν απολύτως σεβαστή από όλους και όταν ξεπεράστηκε η αμηχανία των πρώτων 

ημερών, προσαρμόστηκαν στους νέους ρυθμούς. Η κυρία Χ πολύ χαιρόταν που 

είχε απαλλαγεί από τα καθημερινά βάρη του σπιτιού και είχε περισσότερο ελεύθερο 

χρόνο για τον εαυτό της. Ο κύριος Χ παρατήρησε ότι κάποια μερεμέτια είχαν 

τακτοποιηθεί και πολύ εκτιμούσε τις γνώσεις του κυρίου Ψ για τα μηχανολογικά 

του αυτοκινήτου. Ώρες ατελείωτες σκυμμένοι και οι δύο επάνω από τον κινητήρα 

ή ξαπλωμένοι κάτω από το αυτοκίνητο, μουτζουρωμένοι, έσφιγγαν και ξέσφιγγαν 

παξιμάδια και βίδες.

Ήταν ικανοποιημένος ο κύριος Χ που μπορούσε να προσφέρει στους «ξένους». 

Ήταν ικανοποιημένος που έβαζε και αυτός το λιθαράκι του, ώστε να γίνει η 

κοινωνία του λίγο πιο ανθρώπινη, το είχε ανάγκη.

Η Ρήξη

Από καιρού εις καιρόν, η κυρία Χ παρατηρούσε μικρές αλλαγές μέσα στο σπίτι: 

ένα διακοσμητικό, μια κορνίζα, τα λαστιχάκια στον πάγκο της κουζίνας… Δεν 

μίλησε η κυρία Χ, μια – δυο αλλαγές μπορεί και να χρειάζονταν. Δεν μίλησε 

ούτε τις πρώτες μέρες της νηστείας, που έτρωγαν όλοι μόνο νηστίσιμα φαγητά 

μαγειρεμένα σε όλες τις εκδοχές΄ σκέφτηκε ότι μια αποτοξίνωση δεν θα έβλαπτε. 

Μίλησε, όμως, όταν ένα μεσημέρι άκουσε την εξάχρονη κόρη της να φωνάζει 

«μαμά» την κυρία Ψ κι εκείνη να το δέχεται σχεδόν με ικανοποίηση. Πάγωσε…

Θυμήθηκε και τα υπόλοιπα…θύμωσε. Μάζεψε την ψυχραιμία της και είπε:

- Κυρία Ψ, αυτό το βάζο εγώ δεν το είχα εδώ

- Ναι, κυρία Χ, το ξέρω, αλλά εδώ που το έβαλα με βολεύει περισσότερο στο 

καθάρισμα

- Μπορεί να έχεις δίκιο, αλλά το βάζο είναι δικό μου

- Ναι, αλλά εγώ το καθαρίζω…αντιμίλησε κοφτά η κυρία Ψ.

Ένα-μηδέν, σκέφτηκε η κυρία Χ και άνοιξε δήθεν αδιάφορα την κατάψυξη.

- Τι λες, αύριο να φάμε κατσικάκι με πατάτες στον φούρνο;

- Αν θέλεις, κυρία Χ μου, κατσικάκι, πρέπει να το φτιάξεις μόνη σου.

- Μα εγώ δεν προλαβαίνω, δουλεύω το πρωϊ και μετά έχω γυμναστήριο 

(ξερόβηξε), ξέρεις, όσο είστε μαζί μας ξεκλέβω μια ωρίτσα για γυμναστήριο, 

αφού προλαβαίνω…

- Ο Θεός μας παρακολουθεί πιο προσεκτικά αυτές τις μέρες της νηστείας, 

κυρία Χ. Αν δεν φτιάξεις εσύ το κατσικάκι που θέλεις, θα φας λαχανικά με ρύζι.

- Μα αυτή είναι η κουζίνα μου

- Ναι, αλλά εγώ μαγειρεύω

Δύο-μηδέν μέτρησε η κυρία Χ, αλλά δεν είχε τελειώσει ακόμα…

- Κυρία Ψ, άκουσα την μικρή που σε φώναξε «μαμά» και νομίζω πως θα 

έπρεπε να την έχεις διορθώσει. Η μαμά της είμαι εγώ

- Ναι, αλλά εγώ την προσέχω…

Αυτό το τρία-μηδέν της ήρθε βαρύ. Η κυρία Χ αισθάνθηκε εξευτελισμένη. 

Η αναπνοή της έγινε γρήγορη, τα δάχτυλά της έτρεμαν.

«Πώς έγιναν αυτά; Πότε άλλαξαν όλα; Τόσα χρόνια τα έκανα όλα μόνη μου 

και δεν ζήτησα βοήθεια από κανέναν και όταν η βοήθεια ήρθε μόνη της έπρεπε 

να χάσω το σπίτι και τα παιδιά μου;»

Το βράδυ στο κρεβάτι τα είπε στον κύριο Χ.

- Κάνε λίγη υπομονή, καλή μου, το σπίτι τους προχωράει. Άλλωστε, έχουμε 

αναλάβει μια δέσμευση

- Όχι μόνο εμείς, δεσμεύονται κι αυτοί να μας σέβονται, να σέβονται το χέρι 

που τους θρέφει, το σπίτι που τους φιλοξενεί. Δεν έχουμε υπογράψει δα και 

κανένα συμβόλαιο…

- Η δέσμευση είναι ηθική, γυναίκα, όχι συμβολαιογραφική. Κάνε τα στραβά 

μάτια και μην τα πολυσκέφτεσαι. Άντε, καληνύχτα τώρα…

Είπε ο κύριος Χ. Ανοιγόκλεισε μερικές φορές τα μάτια του στο ημίφως του 

δωματίου, έτριψε δυνατά το πηγούνι του με τον αντίχειρά του, αλλά μετά από 

λίγο γύρισε πλευρό και κοιμήθηκε…

Η Λύση 

Ένα βράδυ ο κύριος Χ, ο κύριος Ψ και μερικοί φίλοι του (που επίσης 

φιλοξενούνταν προσωρινά στην σοφίτα) έβλεπαν το αγαπημένο τους ποδόσφαιρο 

με μπύρες και πίτσες. Στο ημίχρονο άρχισαν να συζητούν για τα σπίτια τους που 

ξαναχτίζονταν.

- Αν ξαναχτιστούν όπως ήταν, οι ημιυπαίθριοι θα είναι νόμιμοι ή θα πρέπει να 

πληρώσουμε πρόστιμο διατήρησης; ρώτησε κάποιος.

Και τότε, μπροστά σε όλους ο κύριος Ψ, έχοντας τα πόδια του επάνω στο τραπέζι 

του σαλονιού, σκούντηξε με νόημα στον αγκώνα τον κύριο Χ και χαμογελώντας 

πονηρά του είπε:

- Εγώ είμαι χτίστης και καλός μάλιστα. Μπορώ να σου φτιάξω εκείνη την παράνομη 

πέργκολα που σου έλεγα στην ταράτσα…δεν είναι τίποτα…νύχτα θα δουλεύω να μη 

μας καταλάβουν…σε ένα-δύο βράδυα θα είσαι έτοιμος…τι λες;

Ο κύριος Χ γέλασε αμήχανα. Έσφιξε τα δόντια και οι κρόταφοί του κουνήθηκαν 

ανεπαίσθητα…Θυμήθηκε τα λόγια της γυναίκας του και άλλα πολλά μικρά 

καθημερινά περιστατικά που από μόνα τους ήταν ασήμαντα, όμως όλα μαζί 

έφτιαχναν μια εικόνα κακόγουστη και ενοχλητική. Δεν του άρεσε πια ο εαυτός του. 

Ήθελε να βοηθήσει αλλά είχε γίνει στριφνός και καχύποπτος. Δεν είχε δώσει ποτέ 

δικαίωμα για τέτοια σχόλια…Ή μήπως είχε δώσει; Το τικ τον ξαναθυμήθηκε. 

Σηκώθηκε σφίγγοντας τις γροθιές…

Η Εξίσωση 

Εδώ τελειώνει η ιστορία μας. Δεν ξέρουμε τι έκανε ο κύριος Χ. Μπορεί να πήγε 

να φιλήσει τα παιδιά του στα κρεβάτια τους για να ξεφύγει απ’ τον θυμό. Μπορεί 

να συνέχισε να φιλοξενεί τον κύριο και την κυρία Ψ μέχρι την αποπεράτωση του 

σπιτιού τους. Μπορεί να συζήτησαν τις διαφορές τους και να κατέληξαν σε 

κάποιους συμβιβασμούς ή μπορεί να έζησαν το υπόλοιπο διάστημα της 

συγκατοίκησης χωρίς να μιλιούνται. Μπορεί, πάλι, ο κύριος Χ να έδιωξε τον κύριο 

και την κυρία Ψ μαζί με τους φίλους τους από το σπίτι του και να μην ξαναπέρασε 

ποτέ από το περίπτερο της γωνίας…αν και αυτό δεν ήταν του χαρακτήρα του…

Ό,τι και να έγινε, ένα είναι το σίγουρο: αυτή η εξίσωση με τους δύο αγνώστους 

δεν έχει λύση. Ο Χ και ο Ψ δεν συναντιούνται πουθενά, παρά μόνο σε ένα 

σύστημα δύο εξισώσεων – όσες και οι άγνωστοι – όπου ο ένας θα μπορέσει 

να βοηθήσει τον άλλον να βρει την ταυτότητά του, το σπίτι του, τις ρίζες του 

και όπου ο Χ είναι πάντα ο Χ και ο Ψ είναι πάντα ο Ψ. Απλά μαθηματικά…